Astım, hava yollarının daralması ve inflamasyonu ile karakterize kronik bir
akciğer hastalığıdır. Hastalık hafif veya şiddetli olabilir, bazı hastalarda
da nadiren ortaya çıkan ve çok hafif veya hayatı tehdit edecek derecede
şiddetli olabilen ataklarla seyreder. Astımın belirtileri akciğerlerde bronş
ve broşiyol adı verilen hava yollarının iç yüzeylerinin inflamasyonuna bağlı
olarak gelişmektedir. Bu inflamasyon mukus üretiminin artmasına neden olur
ve inflamasyonla ilgili bağışıklık sistemi hücrelerinin hücumu sözkonusudur;
her iki durum da hava yolu tıkanıklığına neden olur. Ek olarak hava
yollarını çevreleyen kaslarda kasılma meydana gelir ve hava yollarındaki
daralma şiddetlenir.
Astımla ilişkili inflamasyon aynı zamanda hava yollarında aşırı
duyarlılık gelişmesine neden olur. Bu hava yolları tetikleyici olarak
adlandırılabilecek özel durumlara maruz kaldığında genellikle astım atağı
denilen durum meydana gelir. Tetikleyiciler genelde allerjen maddelerdir. En
yaygın alerjenler; hayvan tüyü ve salyası, polenler, küfler, toz mitleri,
hamamböceğinin vüsut artıkları, bazı ilaçlar ve kişiye özgü yiyeceklerdir.
Allerjenler dışında sıklıkla astım atağını tetikleyen etkenlerden biri de
viral enfeksiyonlardır (nezle ve grip gibi). Diğer önemli tetikleyiciler:
egzersiz, soğuk hava solumak, hava kirliliği, odun dumanı, sigara dumanı,
bazı boyalar ve duygusal stres. Bazı şiddetli astım hastalarında herhangi
bir tetikleyici saptanamayabilir.
Astım genelde 5 yaşından önce başlamakla birlikte, belirtilerin
ortaya çıkışı her hangi bir yaşta olabilir. Astım kalıtımsal özellikleri
olan bir hastalıktır ve sıklıkla ailesinde allerji olan kişilerde gözlenir. |